พิธีฝังศพ “ผีตายโหง” ในสมัยก่อน

หากเราย้อนกลับไปเมื่อหลายปีหรือหลายสิบปีที่ผ่านมา การตายที่แตกต่างกัน ก็จะมีพิธีการจัดการศพที่ไม่เหมือนกัน เช่น หากคนตาย ตายอย่างปกติ กล่าวคือตายด้วยโรคภัย หรือความชรา เวลาทำพิธีต่างๆ เช่นการสวดพระอภิธรรมศพเรียบร้อย ก็จะนำไปเผา แต่หากศพนั้นๆ ตายอย่างผิดปกติ หรือ “ตายโหง” เช่นโดนรถชน จมน้ำ หรือเกิดจากสาเหตุต่างๆ ซึ่งไม่เกี่ยวกับโรคภัย เมื่อทำพิธีศพเรียบร้อย ศพเหล่านั้น ก็จะถูกนำไปฝังตามป่าช้าต่างๆ

ทว่าเมื่อเวลาเดินมาจนถึงปัจจุบัน พิธีเหล่านี้ก็เริ่มลดลงไปบ้างแล้ว เพราะด้วยความเชื่อที่น้อยลง ไม่ว่าจะเป็นการตายแบบใด โดยส่วนใหญ่ก็ล้วนแต่นำไปเผาทั้งสิ้น ดังนั้นการฝังศพคนตายโหง จึงยังคงเหลืออยู่แค่ในแถบชนบทบางแห่งเท่านั้น

ในการฝังศพคนตายโหง หลายคนอาจจะคิดว่า บรรดาญาติๆ จะต้องขุดหลุมไว้รอ เมื่อนำศพมาถึง ก็นำลงหลุมไปได้เลย หากแต่อันที่จริงแล้ว การฝังศพคนตายโหงยุ่งยากกว่านั้นไม่น้อย เพราะคนสมัยก่อนมีความเชื่อว่า ก่อนที่เราจะนำศพไปฝัง เราจะต้องหาพื้นที่ในบริเวณป่าช้าที่ผีคนตายอยากจะอยู่เสียก่อน ดังนั้นเหล่าญาติๆ ของคนตาย จึงไม่อาจขุดหลุมไว้รอศพได้

โดยวิธีที่จะสื่อสารกับ “ศพ” นั้น จะทำด้วยการโยนไข่ลงพื้นไปเรื่อยๆ หากไข่แตกตรงบริเวณไหน ก็ค่อยขุดหลุมแล้วนำศพลงไปฝัง หากโยนไข่ไปแล้วไม่แตกสักที เราก็ต้องโยนไข่ลงพื้น แล้วเคลื่อนที่ไปตามบริเวณต่างๆ ของป่าช้าเรื่อยๆ จนกว่าไข่จะแตก

โดยการแห่ศพมายังป่าช้า จะเป็นเวลาย่ำค่ำ ซึ่งเวลานั้นจะเป็นเวลาที่ดวงอาทิตย์แยงตาพอดี หรือที่หลายคนรู้จักกันดีในช่วงเวลา “ผีตากผ้าอ้อม” โดยที่หลายพื้นที่มีความเชื่อกันว่า ในช่วงเวลานี้ เป็นช่วงระหว่างกลางของกลางวันและกลางคืน ดังนั้นจึงไม่ควรนอนเป็นอย่างยิ่ง เพราะไม่งั้นอาจจะทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย หรือถูกผีอำได้

ในการฝังศพผีตายโหง ยังมีความเชื่ออีกประการหนึ่ง นั่นก็คือ หากศพใดถูกฟ้าผ่าตาย จะต้องรีบฝังศพนั้นในวันเดียวกันทันที โดยการนำศพลงหลุม จะต้องนำลงในท่ายืน จากนั้นค่อยเอากระทะเก่าๆ มาคลุมศีรษะของศพเอาไว้ จากนั้นค่อยถมดินลงไป

ซึ่งในส่วนตัวผู้เขียนเอง ก็ไม่ทราบว่า เป็นเพราะสาเหตุอะไร ทำไมศพที่ถูกฟ้าผ่าตายถึงจะต้องฝังในวันนั้นทันที มิหนำซ้ำ ยังต้องฝังศพในท่ายืน รวมถึงทำไมต้องนำกระทะมาคลุมหัวศพเอาไว้ แต่ไม่ว่าจะเป็นเพราะสาเหตุใดก็ตาม สิ่งเหล่านี้ก็ยังถือว่าเป็นความเชื่อที่สืบต่อกันมาอย่างยาวนาน ซึ่งในปัจจุบันนี้ คงหาพิธีกรรม รวมถึงความเชื่อเหล่านี้ได้ยากพอสมควรแล้ว